-
1 ресурс
1. мвозможностьресурс, сара, мөмкинлек2. м мн.ресурсы (запасы) ресурстар, сығанаҡтар, байлыҡтар -
2 шанс
-
3 потенциал
1. м физ.потенциалесемдең бер берәмек массаһындағы эске энергия мөмкинлеген күрһәткән дәүмәл2. м перен.потенциалниндәйҙер көс-ҡеүәтте эсенә алған мөмкинлек -
4 дать
1. сов.кого-чтобиреү, биреп тороу2. сов. с неопр.позволитьирек (мөмкинлек) биреү, рөхсәт итеү3. сов.повел.в знач. побудит. частицыҡайҙа, ҡанадай отдохну — ҡана, ял итеп алайым әле
дай я сам пойду — ҡана, үҙем барайым әле
дать волю рукам — ҡулды оҙайтыу, ҡулсырланыу
дать дорогу кому — юл күрһәтеү, тормош юлына сығарыу
дать жизнь — йән биреү, бала тыуҙырыу
дать знать — белгертеү, хәбәр итеү
дать маху: — 1) һынатыу
2) бирешеү; дать начало чему — башлап ебәреү, башланғысы булыу
дать понять — аңғартыу, һиҙҙереү
дать свет — яҡтылыҡ (ут) биреү, яҡтыртыу
дать себе труд — тырышып ҡарау, үҙеңде ышандырыу
дать слово: — 1) кому берәйһенә һөйләргә һүҙ биреү
2) вәғәҙә (һүҙ) биреү; дать стрекача (тягу) — табан ялтыратыу, шылыу
дать урок кому — һабаҡ (кәрәген) биреү, арт һабағын уҡытыу
дать шпоры — ҡабаландырыу, тиҙләтеү
как пить дать — һис һүҙһеҙ, һис шикһеҙ
не дать в обиду — арҡалау, яҡлашыу
ни дать ни взять — тап (тас), һуйып ҡаплаған
4. сов. чтоустроить, организоватьойоштороу5. сов.кого-чтопредоставитьбиреү6. сов. разг.определить возрастбиреү7. сов. чтопоручитьбиреү, ҡушыу8. сов. чтопоказатьбиреү, күрһәтеү9. сов. чтопринести как результатбиреү, килтереү10. сов. чтопроизвести, сделатьбиреү11. сов. о появлении чего-л. в чём-л.барлыҡҡа килеү, хасил булыу, -ланыу/-ләнеүдать осадок — төбөнә ултырыу, һарҡынды барлыҡҡа килеү
дать трещину — ярыҡ барлыҡҡа килеү, ек хасил булыу
дать осечку — атылмау, сағылмау
-
5 дилемма
1. ж лог.дилеммабер-береһенә ҡапма-ҡаршы ике фекерҙе эсенә алған һәм өсөнсөһөнөң булыуына мөмкинлек ҡалдырмаған полемик дәлил2. ждилеммаҡапма-ҡаршы ике хәлдең береһен генә һайлап алыу ҡыйынлығы
См. также в других словарях:
мөмкинлек — 1. Берәр эш хәлнең булу булмавын тәэмин итә торган хәл, шарт, җай 2. Мөмкин булу, ихтималлык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тү-түт — Берәр нәрсә китү, югалу. Берәр нәрсә яки мөмкинлек бетү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәтүт — Берәр нәрсә яки мөмкинлек бетү, булмау турында; Тү түт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шанс — Берәр эш, хәлнең уңышлы тәмамлануын тәэмин итә торган шарт, мөмкинлек терелергә шанс азая … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хокук — 1. Дәүләт властеның законнарында һәм карарларында теркәлгән һәм иҗтимагый мөнәсәбәтләрне тәртипкә сала торган нормалар, үз үзеңне тоту кагыйдәләре җыелмасы. Иҗтимагый төзелеш, тормыш һәм җәмәгать эшчәнлегенең берәр өлкәсенә караган дәүләт… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
рәт — I. 1. Берсе янына берсе урнашкан, бер бер артлы яки бер сафка тезелгән кешеләр, әйберләр җыелмасы. Саф, шеренга. Театр, кино һ. б. ш. урыннарда бер буйга тезеп куелган урындыклар. Бер төрле товарлар сату өчен базарда бер буйга урнашкан ларек яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чама — 1. Якынча исәп хисап. Берәр нәрсәнең, күренешнең, эш хәрәкәтнең гомуми хәле, торышы эшнең чамасын сизү 2. Нәр. б. билгеле бер нормасы, чиге чамадан чыгып китү 3. Нәр. б. якынча зурлыгы, күләме 4. Берәр затның эш хәрәкәт башкарырга сәләте бер… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ачу — I. ф. 1. Нәр. б. капкачын, каплаган нәрсәсен күтәреп яки читкә алып, этәреп эчен карарга, әйбер алырга мөмкинлек булдыру. Ябылган, пичәтләнгән нәрсәләрнең капкачын, бөкесен һ. б. ш. алу 2. (Ишек, капка һ. б. ш. ны) як якка яки читкә этәреп,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ирек — 1. Азатлык, бәйсезлек 2. Сак астында, тоткынлыкта булмау 3. Дәүләттә, илдә шәхескә бирелгән хокук сүз иреге 4. Политик һәм экономик чикләүләр булмау; хөрлек 5. Иркенлек, иркен тормыш 6. Үз ихтыярыңа куелганлык бозаулар иректә йөри 7. Теләгән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ихтыяр — 1. Кеше психикасының алга куйган максатны, теләкне тормышка ашыруда чагылган сәләте, аңлы омтылышы, теләккә ирешүдә ныклык 2. Теләк, ирек үз ихтыярым белән килдем 3. Власть, ирек аның ихтыярында булса. ИХТЫЯРЫҢ, ИХТЫЯРЫГЫЗ – Ничек телисез, шулай… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тыгыз — с. 1. Бер берләренә бик якын һәм нык береккән кисәкләрдән торган. Еш тукылган, еш үрелгән (тукыма тур.) 2. Бер беренә бик якын торган, еш, куе. рәв. Бер беренә якын, еш 3. күч. Якыннан якын, турыдан туры, ныклы (бәйләнеш тур.) 4. Буш урыны… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге